ویروسی! چیزی که این چند سال از آن زیاد شنیده ایم و احتمالا خاطرات خوشی از آن نداشته باشیم اما در زمینه مارکتینگ، یکی از موثر ترین و البته کم هزینه ترین تبلیغات که کاربران از آن استقبال زیادی می کنند، محتوای وایرال است. از جدی می فرمایید استاد عزیز یا همش گوشته عمو حسن گرفته تا صادق بوقی و کلیپ گرفتن با آهنگ های ترند، همه وایرال هایی هستند که قطعا چیزی از آن ها شنیده ایم. در ادامه این مقاله به بررسی محتوای وایرال و نحوه وایرال شدن خواهیم پرداخت.
وایرال چیست؟ (Viral)
تا کلمه وایرال شدن می آید، احتمالا چشمان تیم بازاریابی یا روابط عمومی هر سازمان برقی می زند و به سرعت سراغ برنامه ریزی برای استفاده از آن می روند. وایرال شدن به این معناست که یک محتوا (تصویر، ویدئو، آهنگ، توییت، اکتی خاص، جمله ای و …) به سرعت و به صورت گسترده در سطح اینترنت و بخصوص از طریق سوشال مدیا دقیقا مانند ویروس پخش شود.
وایرال شدن چه اهمیتی دارد؟
مطمئنا موضوع وایرال همیشه در شبکه های اجتماعی ایجاد نمی شود و ممکن است تبلیغات آفلاین تاثیر زیادی روی وایرال شدن بگذارند اما ادامه دار شدن یک موضوع و صحبت در مورد آن اکثرا در رسانه های اجتماعی اتفاق می افتد. برخی از مزایای وایرال شدن برای برند ها می تواند موارد زیر باشد:
- افزایش آگاهی از برند (Brand Awareness)
محتوایی که به یک برند متصل باشد، اگر وایرال شود باعث می شود افراد زیادی از آن اطلاع پیدا کنند و برند بیشتر در ذهن ها بماند.
- افزایش تعامل مشتری (Engagement)
محتوای ویروسی یا وایرال اغلب سروصدای زیادی ایجاد می کند که می تواند به تعامل مخاطبان زیادی با برند شما شود. شما در ذهن مخاطبی که به خاطر محتوای وایرال، برند شما را دنبال می کند، اعتبار بیشتری دارید تا کسی که حتی شما را نمی شناسد! بنابراین شما می توانید با ادامه دار کردن رابطه خود با کاربران، آن ها را مشتریانی وفادار تبدیل کنید.
- مقرون به صرفه (Cost-effective)
در کل روش های نوین دیجیتال مارکتینگ نسبت به تبلیغات عادی، هزینه های به مراتب کمتر و بازدهی های به مراتب بیشتری دارند. برند ها می توانند با حداقل هزینه و ریختن کمی خلاقیت و اندکی جذابیت در معجون محتوای خود، وایرال مارکتینگ کنند.
همچنین باید بدانیم که وایرال شدن برای برند ها می تواند عواقب و مضرات غیر قابل پیش بینی هم داشته باشد. به عنوان مثال ممکن است مخاطب نسبت به محتوای شما واکنش منفی نشان دهد، وایرال شدن شما به سرعت همانند محتوای ترند فروکش کند یا هر بار در وایرال مارکتینگ شکست بخورید اما مطمئن باشید اگر محتوای جذابی دارید، بالاخره به نتیجه می رسید.
وایرال یا ویروسی شدن را نمی توان صرفا با یک عدد (مسخره!) 100 هزار لایک یا ویو یا امثالهم تشخیص داد، بلکه 4 ویژگی اساسی بین تمام محتواهای وایرال وجود دارند که برای تشخیص می توان از آن ها استفاده کرد:
وایرال شدن چه ویژگی هایی می طلبد؟
- سرعت اشتراک گذاری
بعضی از پست های اینستاگرام را دیده اید که به محض انتشار هنگامی که برای شخصی از لیست خود می خواهید بفرستید، بیش از هزار بار فرستاده شده است؟ یا محتوایی به محض توییت شدن هزاران ریتوییت، لایک و اشتراک گذاری می گیرد. این فاکتور که سرعت share کردن محتواست، یکی از اصلی ترین ویژگی های محتوای وایرال می باشد که در اصطلاح به آن “اثر گلوله برفی” نیز گفته می شود.
- کلید کار: واکنش عاطفی
واکنش عاطفی صرفا غمگین شدن و احساسی شدن کاربران نیست، بسیاری از مواقع محتوای وایرال حس نوستالژی کاربر را بر می انگیزد، موارد زیادی وایرال شدن با خنده از ته دل انجام می شود و یا احساس خشم نسبت به یک موضوع، کاربر را به اشتراک گذاری سریع و گسترده محتوا وا می دارد.
تیم های تبلیغاتی برند ها نیز با اشراف کامل بر این موضوع، هر کاری در زمینه وایرال مارکتینگ انجام می دهند، واکنش به یکی از عواطف را تقویت می کنند.
- تولید به موقع!
زمان بندی عنصر حیاتی در وایرال شدن است و دقیقا مانند محتوای ترند، برای وایرال شدن باید به موقع وارد عمل شد. محتوای طنزی که مربوط به یک اتفاق سیاسی تازه است نسبت به میم مربوط به ده سال پیش بسیار محبوب تر می باشد.
- احترام به هر پلتفرم
وایرال شدن در هر فضایی، کانسپت مربوط به خود را می طلبد. به عنوان مثال کاربران توییتر (ایکس) بیشتر به کوتاهی و شوخ طبعی در جملات کوتاه واکنش نشان می دهند و مخاطب اینستاگرام به دنبال محتوای بصری بخصوص ویدئو است. اگر در زمینه اینستاگرام علاقه مند هستید، می توانید مقاله پربازدید ترین هشتگ های اینستاگرامی را هم مطالعه کنید.
چرا ما محتوایی را وایرال می کنیم؟
حال که با مشخصات یک محتوای وایرال آشنا شدیم، بد نیست که به این نکته بپردازیم که از نظر روانشناختی چرا ما محتوایی را وایرال می کنیم. مسلما علم وایرال مارکتینگ بخصوص در ایران از قدمت بسیار کمی برخوردار است و علت آن هم عدم فرهنگ سازی شبکه های اجتماعی، مسدودسازی های پی در پی، دیدگاه سنتی جامعه و … می باشد. با بررسی مقالات انگلیسی زبان در این زمینه، می توان عوامل زیر را به عنوان دلایل روانشناختی برای وایرال کردن دانست:
- محرک های عاطفی
عاطفه و احساسات از جمله موثرترین حالات انسانی است که همواره در تصمیم گیری ها، زندگی روزمره و حتی هنگام گذران وقت در شبکه های اجتماعی همراه ماست. خشم، ترس، نگرانی، سرخوشی، شادی، غرور و … همه و همه باعث می شود هنگام مشاهده محتوایی که یکی از این عواطف را تحریک می کند، تمایل داشته باشیم آن را با دیگران به اشتراک بگذاریم و یا حس خود را در قالب کامنت، ریتوییت و … بنویسیم.
اگر در زمینه محرک های عاطفی و نحوه استفاده برند ها از آن علاقه به مطالعه بیشتر دارید، می توانید مقاله آرکتایپ های برند را مطالعه نمایید.
- هویت اجتماعی
همه ما در کنار شخصیتی که به عنوان من واقعی در خود سراغ داریم، هویت اجتماعی داریم که یا در راستای اثبات همان هویت واقعی است یا 180 درجه متفاوت از آن. به هر طرف که باشیم در رسانه های اجتماعی سعی می کنیم به طور ناخودآگاه به باقی افراد نیز این موضوع را ثابت کنیم. به عنوان مثال، من که به تست کردن غذاهای مختلف علاقه دارم، به طور غیر ارادی با مشاهده ویدئو های تست غذا، درست کردن انواع خوراکی و … و اشتراک گذاری با دیگران سهم خود را در وایرال کردن انجام می دهم.
- نشان دادن خود
خودنمایی یا نشان دادن خود از طریق رسانه های اجتماعی، راهی است که ما به دیگران نشان می دهیم اینگونه ما را درک کنید. اگر دقت کنید افرادی که خود را اهل مطالعه یا باهوش می دانند، سعی می کنند محتواهای علمی و پژوهشی و کسانی که قصد دارند بامزه به نظر برسند، محتوای خنده دار به اشتراک بگذارند.
- اثبات اجتماعی
یکی از مهم ترین بخش هایی که نیاز به مطالعه زیادی دارد، بحث اثبات اجتماعی است. به طور غریزی احتمالا به این مورد برخورد کرده اید که ویدئویی که میلیونی ویو یا لایک خورده را حتما ببینیم یا پیج هایی که چند هزار نفری فالو کرده اند را نسبت به صفحه ای که 50 نفر دنبال کننده دارد ترجیح می دهیم.
این خصیصه در وجود ما و انکارناپذیر است که تمایل بیشتری برای همرنگی با جماعت داریم بخصوص زمانی که با هویتی دیگر در شبکه های اجتماعی فعالیت می کنیم. یعنی همان ویدئو از ساسی مانکن که مبتذل می دانیم را ممکن است بار ها ببینیم اما برای اینکه کسی متوجه نشود، آن را لایک نمی کنیم.
در هر صورت، اثبات اجتماعی تاثیر زیادی روی وایرال شدن یک محتوا می گذارد.
نقش سوشال مدیا در وایرال شدن
- زمین بازی برای همه
رسانه های اجتماعی، با دادن فرصت برابر به تمامی افراد، زمین بازی یکسانی را به تمامی تولید کنندکان محتوا داده اند. هر کسی چه یک اینفلوئنسر با دنبال کننده میلیونی و چه یک بچه با لهجه شیرین مازندرانی می تواند محتوای وایرال تولید کند و معروف شود. این بدان معناست که افراد عادی و کسب و کار های کوچک هم مانند برند ها می توانند تولید محتوا کنند و وایرال شوند.
احتمالا همه ما خاطرمان باشد که در سال 2019 یک پست اینستاگرامی ناشناس از یک عکس تخم مرغ رکورد بیشترین لایک را از اینفلوئنسری مانند کایلی جنر گرفت. یا تصویر یک چنگال در رقابت با امیر تتلو با آن همه حاشیه برخواست! در شبکه های اجتماعی وایرال شدن ممکن است یک شبه اتفاق بیافتد!
- اشتراک گذاری ساده
اشتراک گذاری با یک لمس، احتمالا ساده ترین راهکار برای کاربران است و وقتی این ویژگی عالی را در اختیار افراد می گذارند، مسیر ساخت اثر گلوله برفی را هموار کرده اند. این اشتراک گذاری ساده باعث می شود هر محتوایی که جالب به نظر بیاید، حال چه میوه های عجیب و غریب باشد چه رقصی با یک آهنگ خاص، به سرعت وایرال شود.
- مخاطب هدف
پلتفرم های رسانه های اجتماعی به تولید کنندگان محتوا این اجازه را می دهند که بر اساس موارد دموگرافیک مانند سن، جنسیت، علایق و … کاربران، مخاطبین هدف خود را انتخاب کنند. این کار توسط الگوریتم ها انجام می شود و به صورت خودکار، محتوا ها را بر اساس بازدید های اخیر و علایق به شما نشان می دهند.
- داده های دسته اول
تلگرام، اینستاگرام یا توییتر فرقی نمی کند، به هر حال شما می توانید تمامی اطلاعات در مورد عملکرد یک پست شامل لایک ها، کامنت ها، اشتراک گذاری ها و … را دریافت و تحلیل کنید. از این داده ها می توان برای بهینه سازی پست های آینده و بهبود تعامل استفاده کرد. به عنوان مثال، اگر یک پست با یک جمعیت شناسی خاص عملکرد خوبی داشته باشد، سازنده محتوا می تواند محتوای مشابهی را برای هدف قرار دادن آن جمعیت در آینده ایجاد کند.
چه محتوایی وایرال می شود؟
به همان اندازه که ایجاد یک محتوای وایرال برای یک مارکتر، دستاورد بسیار بزرگی محسوب می شود، وایرال شدن نیز سخت است. شبکه های اجتماعی مانند یک اقیانوس پرتلاطم هستند و وایرال کردن یک محتوا در آن ها هم ترسناک است اما همواره راهکار هایی وجود دارد که به شما در این زمینه کمک می کنند. با بررسی محتواهای وایرال و دیدگاه های بازاریابان در این زمینه، می توان نکات زیر را برای وایرال کردن شمرد:
مخاطب خود را بشناسیم!
اگر مسئول دیجیتال مارکتینگ برندی هستید که تیم های مختلفی دارد، احتمالا زمان و هزینه زیادی را تاکنون صرف شناخت مخاطب هدف کرده اید. اگر جامعه هدف و مخاطب خود را می شناسید، کارت آس را در بازی وایرال شدن در اختیار دارید. از علایق، مشخصات دموگرافیک و … مخاطبین خود برای ایجاد محتوا استفاده کنید.
به عنوان مثال برند دیوار که اطلاع دارد عامه مخاطبین به حس نوستالژی و علی الخصوص خوانندگان قدیمی علاقه دارند، محتوایی با الهام از ترانه ای از جعبه جواهر ابی تولید می کند که به سرعت وایرال می شود.
از احساسات استفاده کنید.
در ابتدای مقاله هم گفتیم که یکی از ویژگی های محتوای وایرال، برانگیخته کردن یکی از احساسات کاربران است. مردم اکثرا محتوایی را به اشتراک می گذارند که واکنش عاطفی به آن داشته باشند. از جمله کمپین هایی که از این موضوع استفاده کرد و توانست به یکی از تاریخی ترین وایرال ها تبدیل شود، برند Always بود. هشتگ Like a girl دقیقا با به چالش کشیدن کلیشه ها در مورد دختران توانست معنای محتوای وایرال حقیقی را نشان دهد.
چیزی برای اشتراک داشته باشید!
محتوای شما باید چیزی داشته باشد که مخاطبان علاقه مند اشتراک آن باشند. یک مقاله و محتوا خشک و علمی چیز جذابی برای به اشتراک گذاری نیست در عوض، داشتن جذابیت بصری و محتوایی، شوخی کردن با یک موضوع جدی، قافیه های جذاب، موضع گیری بر خلاف سنت ها و کلیشه ها و … می تواند تاثیر زیادی در اشتراک گذاری محتوا و وایرال شدن داشته باشد.
به موقع عمل کنید!
از فرصت ها، اخبار، میم ها و چیز هایی که هر روزه در شبکه های اجتماعی ترند می شوند برای بالا بردن سطح تعامل پست های خود استفاده کنید. استفاده از موضوعات پرطرفدار در استراتژی محتوایی بسیاری از برند ها دیده می شود و مخاطبین هم تعامل خوبی با آن ها داشتند.
البته که تمام این موارد صرفا پیشنهاد هایی هستند که به تنهایی عملی نخواهند شد بلکه قدرت ابتدایی نام برند، حجم تبلیغات و تاثیرگذاری آن ها، خلاقیت، استفاده از امکانات و تجهیزات و … در نهایی شدن استراتژی وایرال مارکتینگ تاثیرگذار خواهند بود.
نحوه وایرال شدن موزیک
اکثر موزیسین ها چه خواننده پاپ، رپ، راک و هر ژانری، دوست دارند قطعه ای منتشر کنند که وایرال شود. قسمتی از این وایرال شدن مربوط به گیرایی موسیقی، نوع خواندن، متن شعر و … است و بخشی نیز به حجم تبلیغات و اسپانسر بازمی گردد. اینکه چه تعداد اینفلوئنسر، پست موزیک جدید شما را استوری کنند، با آن داخل ماشین دابسمش کنند و … تاثیر زیادی برای وایرال شدن دارد.
برخی نکات که به وایرال شدن موزیک کمک می کند:
- در وهله اول ببینید ترک موزیک شما ارزش اشتراک گذاری دارد؟
- موزیک ویدئو بسازید و در پلتفرم ها به اشتراک بگذارید.
- جامعه هدف موزیک شما چه ژانری را میطلبد؟
- همکاری با اینفلوئنسر ها
- تبلیغات سراسری در وبسایت های موزیک
- از قدرت دیجیتال مارکتینگ استفاده کنید.
- به طرفداران خود پاداش و جایزه های مختلفی بدهید.
- از لایو اینستاگرامی و اجراهای زنده استفاده کنید.
نحوه وایرال شدن ویدئو
و اما ویدئو وایرال! ویدئو های وایرال در شبکه های اجتماعی معمولا کمتر از 1 دقیقه و حتی کمتر از 20 ثانیه هستند. برخی از نکاتی که برای وایرال شدن ویدئو ها می توانید رعایت کنید، عبارتند از:
- کاور ویدئو را دست کم نگیرید.
- 5 ثانیه اول ویدئو حساس ترین قسمت است.
- دست به کار های عجیب بزنید!
- مخالف یک جریان باشید.
- از ویژگی های ویدئوگرافی استفاده کنید.
- از تمام کانال های بازاریابی دیجیتال استفاده کنید.
فرق ترند و وایرال
ترند شدن و وایرال شدن دو اصطلاح انگلیسی است که به سبب رشد شبکه های اجتماعی ایجاد شده اند و اغلب با هم اشتباه گرفته می شوند. ترند به معنای تمایل به یک جهت خاص است و در آن مقطع زمانی در مورد آن چه به صورت هشتگ چه با روش های دیگر، افراد به گفتگو و تعامل می پردازند.
اما وایرال شدن به معنای پخش شدن یک ویدئو، موزیک یا متن از طریق اشتراک گذاری افراد و به نوعی تبلیغات دهان به دهان است که عموما برای اهداف طنز و سرگرمی، سیاسی و یا بازاریابی برند ها استفاده می شود.
در نهایت، اگر به این موضوعات علاقه مندید، پیشنهاد می کنیم مقاله سوشال مدیا مارکتینگ را مطالعه کنید.
